قانون تجارت ایران مهم‌ترین مجموعه مدون قوانین مربوط به امور بازرگانی در ایران است که اساس حقوق تجارت ایران را تشکیل میدهد. این قانون مشتمل بر ششصد ماده است که از قانون فرانسه اقتباس شده و اساس تمام فعالیتهای تجاری را این قانون معین میکند. در این قانون اصول مربوط به معاملات تجاری، شرکتهای تجاری، اسناد تجاری و چک، ورشکستگی، اسم تجارتی و شخصیت حقوقی بیان میشود. در ادامه به معرفی بخشهای مختلف این قانون می‌پردازیم:
از ماده 1 تا 5. این باب به تعریف تاجر و معاملات تجاری میپردازد.
از ماده 6 تا 19. دفاتر تجارتی و دفتر ثبت تجاری را تعریف کرده و معین میکند که چه کسانی ملزم به استفاده از این دفاتر هستند.
از ماده 20 الی 222. این باب یکی از مهم‌ترین بخشهای قانون تجارت محسوب میشود. نکته سوم درمورد باب سوم قانون تجارت این است که مواد 21 الی 93 که مقررات مربوط به شرکتهای سهامی را شرح می‌داد، حذف شد. سپس به جای آن 300 ماده برای تعیین مقررات شرکتهای سهامی ایجاد شد. در مورد شرکتهای تعاونی نیز قانون "شرکتهای تعاونی" مصوب 1350 اجرا میشود. قوانین مربوط به شرکتهای با مسئولیت محدود، تضامنی و نسبی و مختلط سهامی و غیرسهامی، از مواد 94 الی 189 را در بردارد.
"لایحه اصلاحی قسمتی از قانون تجارت" یا همان لایحه اصلاحی، در سال 1347 توسط کمیسیون خاص مشترک مجلسین تصویب گردید. این قانون 300 ماده ای، بخش مربوط به شرکتهای سهامی در" قانون تجارت" یعنی ماده 21 الی 93 را نسخ کرد و بخش مربوط به شرکت سهامی از قانون تجارت حذف و لایحه جایگزین آن گردید.
از ماده 223 الی 334. این دو باب به اسناد در وجه حامل که شامل برات و سفته و چک هستند، میپردازند. مباحث این باب شامل قبول و نکول، ظهرنویسی، شکل ظاهری سند، وعده، مسئولیت، پرداخت، حقوق و وظایف دارنده سند، اعتراض و مرور زمان میشود.
از ماده 335 الی 356 به مقررات راجع به دلالی میپردازد.
از ماده 357 الی 376 مقررات مربوط به حق‌العمل‌کاری (کمیسیون) را بیان میکند.
از ماده 377 الی 394 مربوط به قرارداد حمل و نقل است.
از ماده 395 الی 401 مربوط به قائم مقام تجارتی است.
از ماده 402 الی 411 به بحث ضمانت میپردازد. در مطالعه این قسمت از قانون باید قوانین مربوط به ضمانت قانون مدنی را هم مدنظر داشت.
از ماده 412 الی 541 به بحث ورشکستگی میپردازد که یکی از بخشهای بسیار مهم قانون تجارت است،
از ماده 541 الی 560 راجع به ورشکستگی به تقصیر و تقلب است.
از ماده 561 الی 575 به اعاده اعتبار تاجر ورشکسته میپردازد.
از ماده 576 الی 582 در تعریف اسم تجارتی است که در مورد اسم تجارتی قانون تجارت بسیار کلی و کوتاه به بیان قواعد آن پرداخته و در این مورد باید به "قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری" مصوب 1386 مراجعه شود.
از ماده 583 الی 591 که بخش آخر قانون تجارت است، شخصیت حقوقی را تعریف کرده است و در ادامه آن از ماده 592 الی 600 مقررات نهایی را عنوان کرده است.
منبع: http://mag.sabtyar.com/1752/قانون-تجارت/
اگر در شرکت سهامی خود دفتر سهام نداشته باشیم چه میشود؟ در صورت ثبت نکردن سهام در این دفتر چه اتفاقاتی می‌افتد؟ داشتن دفتر ثبت سهام در شرکتهای سهامی به قدری مهم است که قانون‌گذار سهام ثبت نشده را به رسمیت نشناخته است. ضرورت استفاده ازدفتر سهام چیست؟ چرا و چگونه باید از این دفتر استفاده کرد؟ این مطلب شما را با دفتر سهام بیشتر آشنا میکند.
دفتر ثبت سهام دفتری است که در آن باید سهام سهامداران شرکت ثبت بشود. یعنی نوشته شود که کدام سهام با چه مبلغی متعلق به چه کسی است.
همان‌طور که در مطلب دفتر ثبت سهام چیست گفتیم، نقل و انتقال سهام در شرکتهای سهامی مقررات خاص خود را دارد. در ماده 40 لایحه قانونی اصلاح بخشی از قانون تجارت آمده است:
انتقال سهام بانام بايد در دفتر ثبت سهام شركت به ثبت برسد و انتقال دهنده يا وكيل يا نماينده قانونی او بايد انتقال را در دفتر مزبور امضاء كند.
در موردي كه تمامي مبلغ اسمي سهم پرداخت نشده است نشاني كامل انتقال گيرنده نيز در دفتر ثبت سهام شركت قيد و به امضاي انتقال گيرنده يا وكيل يا نماينده قانوني او رسيده و از نظر اجراي تعهدات ناشي از نقل و انتقال سهم معتبر خواهد بود. هرگونه تغيير اقامتگاه نيز بايد به همان ترتيب رسيده وامضاء شود. هر انتقالي كه بدون رعايت شرايط فوق بعمل آيد از نظر شركت و اشخاص ثالث فاقد اعتبار است.
از نظر حقوقی و قانونی کسی سهامدار شرکت است که اسمش در دفتر ثبت سهام ثبت شده باشد. اگر ثبت نشده باشد، وقتی اختلافی به وجود می‌آید، اثبات کردن آن در دادگاه مشکل است. وجود این دفتر و ثبت سهام در آن از ابتدای تأسیس شرکت الزامی است. درصورتی که این اتفاق نیفتد، با چالش‌هایی مواجه می‌شوید.
پس خوب است از ابتدای ایجاد شرکت سهامی خود، دفتر سهام تهیه کرده و نقل و انتقالات سهام را در آن ثبت کنیم.
ثبت شرکت از اموری است که با پیچیدگی‌های زیادی همراه است. آشنایی با پیچ‌وخم‌های ثبت شرکت و در نظر داشتن نکات مهم آن، باعث تسهیل روند ثبت شرکت برای اشخاص خواهد شد. در این نوشتار قصد داریم نکات مهمی را که در ثبت شرکت باید رعایت شود بیان کنیم.
اولین نکته این است که باید شریک داشته باشید. ثبت شرکت تک نفره طبق قانون مجاز نیست. اگر شرکت با مسئولیت محدود می‌خواهید ثبت کنید به یک شریک و اگر شرکت سهامی خاص می‌خواهید ثبت کنید به دو شریک نیاز خواهید داشت.
پس از انتخاب شرکای خود، موضوع فعالیت خود را مشخص کنید. دقت کنید اگر موضوع فعالیت‌تان نیازمند اخذ مجوز است، پیش از ثبت باید مجوز مربوطه را از مرجع صلاحیت‌دار اخذ کنید و الا درخواست شما رد خواهد شد.
سپس باید نوع شرکت خود را انتخاب کنید. در قانون تجارت 7 شرکت معرفی شده که ثبت هر کدام شرایطی دارد. نوع جدیدی از شرکت هم تحت عنوان شرکت تعاونی سهامی عام به جمع شرکتها اضافه شده که شرایط خاص خودش را دارد.
پس از انتخاب موضوع فعالیت و اخذ مجوزهای مور نیاز (در صورت ضرورت)، نوبت به انتخاب اسم می‌رسد. اسم شرکت حتما باید حداقل دارای سه کلمه باشد. حتما باید فارسی باشد. اسم انگلیسی و عربی قابل قبول نیست. اسامی مورد نظرتان را از قبل جست‌وجو کنید تا تکراری نباشد. اسامی تکراری رد خواهند شد و ثبت شرکت شما با تاخیر مواجه میشود.
توصیه :
یکی از نکات ثبت شرکت که اهمیت آن در آغاز برای متقاضیان ثبت شرکت چندان روشن نیست، کدپستی معتبر است. شرکت باید یک آدرس معتبر داشته باشد. تا ابلاغیه‌های مربوط به شرکت به آن ارسال شود. کدپستی حوزه مالیاتی را تعیین میکند. اگر در آغاز کدپستی‌ای را وارد کنید که مرکز اصلی شرکت شما نباشد، برای تغییر آن تشریفات قانونی زیادی را باید انجام دهید. بنابراین از ابتدا مرکز شرکت را مشخص کنید و کدپستی صحیح خود را وارد کنید تا به دردسر نیافتید.
سپس میزان سرمایه و مشارکت هرکدام از شرکا را مشخص کنید. نکته مهم این است که اگر شرکت سهامی عام یا خاص ثبت می‌کنید و سرمایه شما غیر نقد (اعم از املاک، اوراق بهادار و .) است باید به تایید کارشناس رسمی دادگستری برسد. اگر سرمایه اولیه شما کم باشد، احتمالا در آینده نیاز به افزایش سرمایه پیدا می‌کنید.
نکات مهم ثبت شرکت مختص به موارد بالا نیست. نکات مهم دیگری هم وجود دارد که کمتر به آن توجه میشود. اولین مورد مربوط به عدم سوء پیشینهاست. مدیران شرکت نباید سوءپیشینه داشته باشند و باید گواهی آن را به اداره ثبت شرکتها ارائه دهند.
از نکات دیگر ثبتی که بسیار در مورد آن اشتباه میشود، بحث سمت مدیر عامل است. نکته اول این است که مدیرعامل شرکت حتما باید شخص حقیقی باشد. چنین الزامی فقط در مورد مدیرعامل وجود دارد. مدیران دیگر میتوانند شخص حقوقی باشند.
اشتباهات متداول:
در مورد بازرس شرکت هم باید نکاتی را در نظر داشت. اول اینکه بازرس نباید از بستگان مدیران باشد و یا از آنها حقوق دریافت کند. مثلا منشی شرکت نمی‌تواند بازرس شرکت باشد. زیرا از مدیران حقوق دریافت میکند.
یکی از شرایط ثبت شرکت، انتخاب نام برای شرکت است. انتخاب نام مناسب همواره از دغدغه‌های متقاضیان ثبت شرکت بوده است. با توجه به روند رو به رشد ثبت شرکت، تعداد اسامی در دسترس برای اشخاص محدود است. به این صورت که اسمی پیشنهادی بدلیل تشابه رد میشوند و روند ثبت شرکت متقاضی با اختلال مواجه میشود. اما تشابه تنها دلیل رد شدن نام پیشنهادی نیست. انتخاب نام شرایطی دارد که اشخاص باید حتما این شرایط را رعایت کنند:
در حال حاضر مراحل انتخاب نام برای شرکت مستقیما از طریق سامانه ثبت شرکتها انجام می‌گیرد. یعنی نیاز به مراجعه حضوری نیست. در مرحله تاسیس شرکت، باید نام پیشنهادی خود را در سامانه وارد نمایید. می‌توانید 5 ترکیب را در سامانه به ترتیب اولویت وارد کنید. حتما به ترتیب اولویت باشد تا کارشناس ترجیح شما را تشخصی دهد. معمولا کارشناس ظرف سه روز بررسی میکند و تایید یا عدم تایید خود را اعلام می‌نماید.
سوالی که در زمینه نام برای شرکت وجود دارد این است که آیا پیش از پیشنهاد نام برای شرکت، میتوان از تکراری نبودن آن مطمئن شد؟
ثبت شرکت به تنهایی برای انجام امور تجاری و کسب‌وکار افراد کافی نیست. پس از ثبت شرکت ، انجام اقداماتی الزامی است تا کسب و کار صورت قانونی پیدا کند. بنابراین آگاهی از این اقدامات ضروری است. در این نوشتار به این اقدامات خواهیم پرداخت.
- جواز کسب صنفی معتبر(دائم یا موقت) یا هرگونه اجازه کار از مراجع ذیصلاح
- پروانه تاسیس یا بهره‌برداری
- اسناد مالکیت یا اسناد اجاره و یا صلح‌نامه کارگاه (اعم از رسمی یا عادی)
- تایید اتحادیه یا مجمع امورصنفی مربوطه مبنی بر کارفرمایی و بهره‌برداری کارگاه
- تضمین میکند که مشتریان میتوانند محصولات را از یکدیگر تشخیص دهند.
- شرکتها را قادر می‌سازد محصولاتشان را از یکدیگر متمایز سازند.
- ابزار بازاریابی و اساس ایجاد وجهه و شهرت شرکتها هستند.
- اجازه استفاده از آنها به اشخاص ثالث داده میشود و منبع مستقیم درآمد از محل حق امتیازها می‌باشند.
- ممکن است دارائی ازرشمند کسب‌وکار باشند.
- شرکتها را تشویق می‌کنند در حفظ یا بهبود کیفیت محصولات سرمایه‌گذاری کنند.
- ممکن است برای دریافت وام مفید باشند.
شاید پیدا کردن شریک مناسب و شراکت با افراد متعدد، مشکلات زیادی برای کسب و کار شما ایجاد کند. به این فکر کرده‌اید که خودتان به تنهایی یک موسسه ایجاد کنید؟ یک موسسۀ غیرتجاری چه ویژگی‌هایی دارد؟ آیا امکانات کافی برای پیشرفت و کسب سود مورد انتظار شما فراهم میکند؟ این نوشتار به شما کمک میکند تا با ثبت موسسه و ویژگی‌های آن آشنا شوید. (برای مطالعۀ بیشتر می‌توانید به مطلب «تفاوت موسسه و شرکت» مراجعه کنید.)
«مقصود از تشکیلات و موسسات غیرتجارتی مذکور در ماده 584 قانون تجارت، کلیۀ تشکیلات و موسساتی است که برای مقاصد غیرتجارتی از قبیل امور علمی یا ادبی یا امور خیریه و امثال آن تشکیل میشود اعم از آنکه موسسین و تشکیل‌دهندگان قصد انتفاع داشته یا نداشته باشند.»
(مادۀ 1 آئین‌نامه اصلاحی ثبت تشکیلات و موسسات غیرتجاری)
در واقع آنچه در تعریف یک موسسه غیرتجاری مهم است، این است که برای اهداف تجارتی تأسیس نشده باشد. موضوع فعالیتهای یک موسسه، امور فرهنگی، علمی، ادبی، فعالیتهای خیرخواهانه و موضوعاتی از این قبیل است.
اگر موضوعی که برای فعالیت انتخاب کرده‌اید غیرتجاری است، حتما از قالب موسسه برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنید. همه روزه با موسسات بسیار زیادی مواجه هستیم. برای مثال موسسات آموزشی و کمک آموزشی، یا موسسات آموزش زبان‌های خارجی. به طور کلی موسساتی که هدف از ایجاد آنها استفاده از مزایای شرکتهای تجاری نباشد.
بدیهی‌است که موسسات نیز از منافع مادی استفاده می‌کنند و ممکن است حتی هدف از ایجاد آنها انتفاع مادی باشد. و در پایان سال مالی خود، سودآوری بالایی هم داشته باشند. اما هیچ‌گاه موضوع فعالیت موسسه از قالب فعالیتهای فرهنگی و علمی و ادبی و. خارج نمی‌شود.
اگر تصمیم به ثبت موسسه گرفته‌اید، خوب است اطلاعات و مدارک زیر را تهیه کنید:
تا به حال فکر کرده‌اید که چرا همۀ کارهایمان را خودمان به تنهایی انجام نمی‌دهیم؟ و گاهی با دیگران همکاری می‌کنیم، و یا فعالیتی را به صورت مشارکتی انجام می‌دهیم؟ مگر خودمان سرمایه، اطلاعات و توانایی کافی نداریم؟ اگر هم نداریم چرا قرض نگیریم؟ چرا مشارکت کنیم و یا اقدام به ایجاد شرکت کنیم؟ این نوشتار تلاش کرده‌است تا به دنبال پاسخ این سؤالات باشد.
آنچه که باعث میشود افراد به سراغ انواع مشارکت‌ها بروند، احساس نیاز به قدرت و توانایی اقتصادی بیشتر است.
این نیاز، گاهی برای به دست آوردن سود بیشتر است. برای مثال دو کشاورز را تصور کنید که دو زمین کشاورزی مساوی و مجاور هم دارند. سپس در یک عقد مشارکت، تصمیم می‌گیرند هردو زمین را یکی کنند و سود حاصل را بین خود تقسیم کنند.
گاهی نیز کمک گرفتن از نهاد شرکت یک ضرورت است. زیرا سرمایه و علم و امکانات مورد نیاز، در یک شخص واحد جمع نشده است. برای مثال سرمایه‌گذاری برای تولید هواپیما به تنهایی و توسط یک نفر قابل تصور نیست. بلکه افرادی را نیاز دارد که سرمایۀ کافی فراهم کنند و افراد دیگری مورد نیاز هستند که علم طراحی و تولید هواپیما را آموزش دیده باشند.
استفاده از علم افراد و سرمایۀ آنها در قالب عقد اجاره یا قرض هم امکان‌پذیر است. یعنی میتوان برای به راه انداختن یک کسب و کار و تهیه سرمایۀ مورد نیاز، مبالغی را از اشخاص قرض گرفت.در اینجا سؤالی که پیش می‌آید، پس چه ضرورتی برای عقد شرکت وجود دارد؟
پاسخ این است که در قراردادهایی مثل قرض و اجاره، نفع شخصی افراد در برابر هم قرار دارد. یعنی وقتی شما پولی را قرض می‌گیرید، به دنبال نفع شخصی خود هستید. و قرضدهنده هم برای مدتی از پول خود بی بهره شده است. درحالی‌که در عقد شرکت، طرفین در سود و زیان شریک هستند. اگر سودی حاصل شود بین دوشخص تقسیم میشود و اگر زیانی هم ایجاد شود، متوجه طرفین است.
حال سؤال دیگری مطرح میشود. و آن این است که ایجاد شرکت تجاری (یا به عبارت دیگر، شرکت دارای شخصیت حقوقی) چه مزیتی نسبت به یک مشارکت عادی دارد؟ (می‌توانید به مطلب «شخصیت حقوقی چیست؟» یا «شرکت چیست؟» مراجعه کنید.)
در یک شرکت تجارتی، در نتیجۀ قرارداد شرکت، آوردۀ شرکا به مالکیت یک شخصیت فرضی درمی‌آید و شرکا اداره‌کنندۀ این شخصیت فرضی (شخصیت حقوقی= شرکت تجاری) هستند. با ایجاد شرکت تجاری، شرکا دیگر مالکیتی بر آورده‌های خویش ندارند. و شرکت مالک این سرمایه میشود. و درنهایت سود حاصل از فعالیتهای این شخصیت فرضی، به جای اینکه برای خود او باشد، بین شرکا تقسیم میشود.
اشتباهات متداول:
یکی از اشتباهات رایج افراد، عجله در ایجاد شرکت است. در خیلی از کسب‌وکارها مخصوصا در ابتدای کار نیازی به ثبت شرکت نیست. توصیه میشود در قالب یک مشارکت، کسب‌وکار خود را آغاز کنید. اگر به پایداری و سوددهی رسید، آنگاه اقدام به ثبت شرکت نمایید.
مزایای ایجاد شرکت تجاری را، میتوان این‌طور برشمرد:
اما ایجاد یک شخصیت حقوقی، یا همان ایجاد شرکت، روابط شرکا با یکدیگر و با اشخاص ثالث را بسیار ساده میکند. تا حدی که میتوان هزاران شریک را بدون نگرانی از بروز اختلال و بی نظمی دور هم جمع کرد. به این صورت که هر شریک یا شخص ثالث، برای هرگونه ارتباطی با سایر شرکا ابتدا به شخصیت حقوقی شرکت مراجعه میکند. و لازم نیست تک تک به سراغ هریک از شرکا برود.
پس اگر در قالب یک مشارکت عادی، یکی از شرکای شما فوت کند، آن مشارکت به اتمام می‌رسد و یا درصورت قید شدن، به ورثه یا نمایندگان قانونی او می‌رسد. اما در یک شرکت تجاری اگر یکی از شرکا فوت کند و یا از شرکت خارج شود، سرمایه و شخصیت شرکت هم‌چنان پابرجاست و میتوان به آن مراجعه کرد.
آیا تا به حال فکر کرده‌اید برخی محصولات و خدمات شرکتهای خارجی را در کشور خود عرضه کنید؟ و با ارائه و این محصولات و خدمات سود مورد انتظارتان را کسب کنید؟ از طریق شعبه و نمایندگی می‌توانید این کار را انجام دهید! اما این دو چه فرقی با هم دارند؟ این مقاله را بخوانید تا با تفاوت شعبه و نمایندگی آشنا شوید.
مادۀ 2 «آئین‌نامه اجرایی قانون اجازه ثبت شعبه یا نمایندگی شرکتهای خارجی»، شعبه را این‌طور تعریف کرده‌است:
«شعبه شركت خارجی، واحد محلی تابع شركت اصلی است كه مستقيما موضوع و وظايف شركت اصلی را در محل، انجام میدهد. فعاليت شعبه در محل، تحت تام و با مسئوليت شركت اصلی خواهد بود.»
در واقع شعبه، یکی از واحدهای شرکت اصلی است. شعبه برای گسترش فعالیتهای شرکت، و معمولا در مناطقی که فاصله‌های زیادی از شرکت دارند ایجاد میشود. شعبه به خودی خود واحد مستقلی نیست و تماما تحت نظر شرکت اصلی است. و حدود اختیارات و فعالیت‌هایش توسط شرکت اصلی تعیین میشود.
اگر اشتباهی رخ بدهد و یا شعبه، فعالیتی غیرقانونی یا غیرمرتبط با شرکت اصلی انجام دهد، شرکت اصلی مسئول و پاسخگو است.
تاکنون بیش از هزار شعبه برای شرکتهای بیمه به ثبت رسیده‌است.
طبق مادۀ 4 همان قانون:
«نماينده شركت خارجی، شخص حقيقی يا حقوقی است كه براساس قرارداد نمايندگی، انجام بخشی از موضوع و وظايف شركت طرف نمايندگی را در محل بر عهده گرفته است. نمايندگی شركت خارجيی، نسبت به فعاليت‌هايی که تحت نمايندگی شركت طرف نمايندگی در محل انجام می‌پذيرد، مسئوليت خواهد داشت.»
ر واقع نمایندگی به این معناست که شخصی (چه حقیقی و چه حقوقی) به نام و حساب شخص دیگری عملیات و معاملاتی را انجام بدهد.
نماینده کالا را نمی‌خرد. بلکه از شرکت اصلی آن را به امانت می‌گیرد و می‌د و مبلغ را با احتساب حق نمایندگی خودش، به شرکت پس میدهد.
در واقع بخشی از وظایف شرکت اصلی به نمایندگی واگذار میشود. نمایندگی، شخصیت مستقلی از شرکت اصلی دارد و پاسخگوی تمامی فعالیت‌هایی است که در محل نمایندگی انجام میشوند.
نمایندگی معمولا برای کالاهای سرمایه‌بر و سفارشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. یعنی کالاها به صورت عمده تولید نمی‌شوند. بلکه نمایندگی‌ها از مشتریان سفارش می‌گیرند و به شرکت اصلی اطلاع می‌دهند. شرکت هم با تهیه کالا، آنها را در اختیار نمایندگی قرار میدهد تا به دست مشتری برساند.
اما واقعیت این است که نمایندگی‌ها در جامعه، گاهی نقش توزیع‌کنندگی ایفا می‌کنند و به معنای خاص کلمه نمایندگی نیستند.
تا به حال عبارت پلمپ دفاتر را شنیده‌اید؟ آیا می‌دانید پلمب دفاتر برای انواع شرکتها الزامی است؟ در این مطلب با چیستی پلمب دفاتر و نحوه انجام آن آشنا می‌شویم.
یکی از مباحث پیرامونی در ثبت شرکت و صدور کارت بازرگانی، پلمپ دفاتر است. مطابق قانون، همه شرکتها باید دفاتر خود را پلمب کنند. پلمپ دفاتر را اداره ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری انجام می‌دهند. همه شرکتهای تجاری از اولین اقداماتی که باید انجام دهند پلمپ دفاتر است.
دفاتری که طبق قانون شرکتها باید پلمب آنها را انجام دهند، دفتر رومه و دفتر کل است. دفتر دیگری هم تحت عنوان دفتر دارایی وجود دارد. در این دفتر تاجر باید تمام اموال و دارایی منقول و غیرمنقول و دیون و مطالبات سال گذشته خود را با جزئیات در آن دفتر ثبت و امضا نماید. البته دفتر دارایی در عمل مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و تجار معمولا بجای آن از ترامه یا بیلان استفاده می‌کنند.
ترامه در واقع خلاصه نتایج حساب‌های دفتر کل یا دفتر دارایی است. که به شکل جدولی مانده حساب موسسه را نشان میدهد. که با بررسی آن به راحتی میتوان دریافت که شرکت سوده یا ضرردده است. بنابراین تنها دو دفتر برای شرکتها عملا الزامی است.
دفتری است که تاجر همه روزه باید مطالبات، دیون و داد و ستد تجارتی ( از قبیل و و ظهرنویسی) و بطور کلی جمیع واردات و صادرات تجارتی خود را به هر اسم و رسمی که باشد وجوهی را برای مخارج شخصی خود برداشت کند. (قانون تجارت، ماده 7)
دفتری است که تاجر باید کلیه معاملات را لااقل هفته ای یک مرتبه از دفتر رومه استخراج و انواع مختلف آن را تشخیص و جدا کرده هر نوعی را در صفحه مخصوصی در آن دفتر بطور خلاصه ثبت کند. (قانون تجارت ماده 8)
دفتر ثبت سهام هم در کنار این دو دفتر برای شرکتهای سهامی الزامی است. ولی نیازی به پلمب ندارد و شرکتها میتوانند رأسا نسبت به تهیه آن اقدام کنند. نقل و انتقال سهام بانام، اگر در این دفتر ثبت نشود، نامعتبر است. در صورت عدم رعایت تشریفات مربوط به دفتر و تشریفاتی که اساسنامه شرکت مقرر کرده، شرکت میتواند این انتقال را باطل اعلام کند و آن را از نظر حقوقی معتبر نداند.
پس از تاسیس و ثبت شرکت، از اولین اقداماتی که باید انجام گیرد، پلمپ دفاتر است. پلمپ دفاتر توسط مرجع ثبت شرکتها انجام میشود. به این صورت که تمام صفحات شماره گذاری میشود و شماره ثبت شرکت در آن وارد شده و مهر اداره ثبت شرکتها در آن درج میشود. بطوری که امکان دست بردن در آن صفحات و جابجایی وجود نداشته باشد. در پایان هر سال مالی هم شرکت باید دفاتر را به اداره مالیات تحویل دهد. حتی اگر فعالیتی نداشته و تمام صفحات دفتر سفید باشد. سوالی که مطرح میشود این است که اگر شرکت عدم فعالیت خود را ثبت کند باز هم پلمپ دفاتر اجباری است؟ در پاسخ باید گفت که پلمب در هر صورت اجباری است، حتی اگر شرکت فعالیت نداشته باشد و یا عدم فعالیت خود را ثبت کرده باشد.
حالا که با پلمپ دفاتر آشنا شدید، خوب است ببینیم تجار باید در پر کردن دفاتر چه قواعدی را رعایت کنند:
بنابراین در صورتی که دعوا بین تجار باشد، دفتر هم به نفع تاجر و هم به ضرر تاجر سندیت دارد. ولی اگر طرف دعوا تاجر نباشد، دفتر به ضرر طرف غیرتاجر سندیت ندارد. همچنین نمیتوان محتوای دفتر را تجزیه کرد و به بخشی از آن استناد و بخش دیگر را رد کرد.
منبع: http://mag.sabtyar.com/2240/پلمپ-دفاتر/
اگر می‌خواهید در یک شرکت سهامی سهامدار باشید، خوب است با انواع سهام و مزایای آنها آشنا شوید. یکی از انواع سهام، سهام بی نام است. در این مطلب با مزایای سهام بی نام آشنا می‌شویم. اما خوب است در ابتدا بدانیم سهام چیست؟
برای تشکیل یک شرکت سهامی، شما مانند سایر شرکتها به سرمایه‌ی اولیه نیاز دارید. که این سرمایه در شرکتهای سهامی خاص صرفا از طرف شرکا تامین میشود. در شرکتهای سهامی عام، علاوه بر شرکا، می‌توانید بخشی از سهام خود را به عموم مردم نیز بید.
حال اگر این سرمایه را به واحدهای معین تقسیم کنیم، ادارۀ شرکت وتقسیم سود و زیان آن آسان میشود.
مثلا در یک شرکت سهامی خاص، آورده‌های شرکا به این صورت است:
الف: ۲ میلیون تومان. – ب: ۳ میلیون تومان- ج: ۵ میلیون تومان- کل سرمایه شرکت: جمعا: ۱۰ میلیون تومان
برای ساده شدن ادارۀ شرکت میتوان سرمایه‌ی شرکت را به ۱۰ قطعۀ یک میلیون تومانی تقسیم کرد. و به این ترتیب مقدار سهم هریک از شرکا این‌گونه است:
الف: ۲ سهم. – ب: ۳سهم – ج: ۵ سهم
تقسیم آوردۀ شرکا به این واحدهای معین (سهم) فقط در شرکتهای سهامی الزامی است.
. درواقع سهم، قطعه‌های معلوم و مشخصی از سرمایه است که اداره شرکت را با شرکای زیاد آسان میکند. در ادامه با سهام بی نام و مزایای سهام بی نام آشنا می‌شویم.
همچنین بخوانید: انواع سهام
قبل از آشنایی با مزایای سهام بی نام، خوب است ابتدا ببینیم سهام بی نام چیست؟ در ماده 24 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، سهم تعریف شده است. و در تبصره آن سهام را به دو نوع با نام و بی نام تقسیم کرده است.
همچنین در ماده 39 همین لایحه، در تعریف سهام بی نام می‌خوانیم:
سهم بی نام بصورت سند در وجه حامل تنظيم و ملک دارنده آن شناخته میشود مگر خلاف آن ثابت گردد. نقل و انتقال اينگونه سهام به قبض و اقباض به عمل می‌آيد. گواهینامه موقت سهام بی نام درحكم سهام بی نام است و از لحاظ ماليات بر درآمد مشمول مقررات سهام بی‌نام میباشد.
سهام بی نام نیز همانند سهام با نام معتبر است. شخصی که سهام بی نام دارد، سهامدار شناخته میشود. در این نوع سهام، به محض نقل و انتقال، بین افراد، سهام منتقل میشود (مانند پول). بنابراین ورقه سهم در دست هرکسی باشد مالک آن شناخته میشود.
همان‌طور که از اسم این سهام پیداست، اسم شخص دارنده، روی آن ثبت نمی‌شود. در قانون نیز آمده است که این نوع سهام در وجه حامل تنظیم میشود. که این خصوصیت، شبیه چک در وجه حامل است.
همچنین بخوانید: چرا باید از دفتر سهام استفاده کنیم؟
این‌گونه سهام نیز هم مزایا و نقاط مثبتی دارد و هم محدودیت‌ها و معایب. با ویژگی‌های این نوع سهام آشنا می‌شویم:
اساسی‌ترین مزیت از مزایای سهام بی نام ، واگذاری آسان آن است. همان‌طور که در قانون نیز آمده است، انتقال سهام بی نام با قبض و اقباض صورت می‌گیرد. این ویژگی به خصوص برای شرکت‌هایی که در بازار بورس اوراق بهادار نیز پذیرفته شده‌اند اهمیت دارد. زیرا لازم نیست مالکیت سهام دائما منتقل شود و مشکلاتی ایجاد کند. بلکه به محض انتقال سهام به شخص دیگر، او مالک سهام میشود.
پس از آشنایی با مزایای سهام بی نام ، خوب است محدودیت‌های آن را نیز بشناسیم. از بزرگ‌ترین معایب سهام بی نام مربوط به مفقود شدن آن است. از آنجا که این نوع سهام در وجه حامل است، به دست هرکسی باشد، مالک آن شناخته میشود. درصورتی که صاحب واقعی آن، آن را گم کرده باشد، به سختی میتواند اثبات کند که سهام متعلق به اوست.
محدودیت دیگر این است که دارندگان سهام بی نام نمی‌توانند از مدیران شرکت باشند. زیرا همان‌طور که در مطلب مربوط به سهام وثیقه گفتیم، مدیران شرکتهای سهامی باید سهام وثیقه داشته باشند. و نام آنها باید بر روی ورقه سهام درج شود. به همین دلیل سهام مدیران یک شرکت نمی‌تواند بی نام باشد.
همچنین بخوانید: نکاتی که هر مدیر باید درباره سهام وثیقه بداند
از طرف دیگر، مبلغ مربوط به سهام بی نام باید به طور کامل پرداخت شده باشد. تا بتوان برای آن ورقه سهم یا گواهینامه موقت سهام صادر کرد. اگر این مبلغ کامل پرداخت نشده باشد، به او گواهینامه موقت سهام با نام داده خواهد شد.
منبع:http://mag.sabtyar.com/2049/مزایای-سهام-بی-نام/
درباره این سایت